Ngày xưa, đất nước ta có núi cao, sông dài, biển rộng, trời đẹp nắng vàng, nhưng đồng ruộng thưa thớt, hoa quả chưa có nhiều thứ thơm ngon như bây giờ. Thời đó, có một người tên là Mai An Tiêm vốn làm ăn chăm chỉ, lại khéo tay, tháo vát nên dược nhà vua yêu mến và nhận làm con nuôi.
Một hôm, trong bữa tiệc thiết khách, Mai An Tiêm nói:
-Nem công chả phượng của rừng, của biển đều nhờ có bàn tay người cầm cái nỏ, quăng cái lưới, đến cả hạt gạo ủ ra chén rượu này cũng do bàn tay con người làm nên cả.
Một viên quan trong triều vốn ghen ghét Mai An Tiêm bèn tâu lại với vua. Vua đùng đùng nổi giận, nói:
-Đã thế ta cho nó cứ thử trông cậy vào hai bàn tay xem có sống được không?
Thế là một buổi sớm, vua ra lệnh đầy cả nhà An Tiêm ra một hòn đảo hoang vu, không một bóng người. An Tiêm phải tìm một hốc đá để ở tạm.
Từ đấy, hàng ngày An Tiêm đi bắn chim, còn nàng Ba, vợ An Tiêm thì ra bờ biển mò ngao, bắt cá làm thức ăn.
Bỗng một hôm, An Tiêm thấy một con chim xuất hiện trên đảo. Con chim ăn một miếng quả lạ và nhả xuống những hạt nhỏ màu đen nhánh. An Tiêm thầm nghĩ: “Quả mà chim ăn được chắc hẳn người cũng ăn được”. Chàng liền nhặt những hạt đó vào đem ươm vào một hốc đá rêu ẩm.
Ít ngày sau, hạt đã nãy mầm, đâm lá, bò tỏa ra khắp khoảng đất. Hai vợ chồng An Tiêm sớm chiều chăm bón những cây lạ đó. Chẳng bao lâu, cây nở hoa, hoa kết thành quả.
Đến lúc quả to, vỏ có màu xanh thẫm. An Tiêm cắt về bổ ra thì thấy ruột quả màu đỏ tươi, cùi màu trắng và nhiều hạt màu đen nhánh. Cả nhà ăn đều thích vì quả có vị ngọt và thơm mát. An Tiêm gọi đó là quả dưa đỏ.
Từ đấy, An Tiêm tiếp tục trồng thêm dưa, giống dưa ngày càng sai, quả càng to, vị càng thơm ngọt.
Cứ mỗi mùa hái quả, An Tiêm lại khắc tên mình vào mấy quả dưa rồi thả xuống biển, nhờ sóng biển đưa vào đất liền.
Một hôm, có một chiếc thuyền ghé đến muốn đổi giống dưa qúi đưa về bán trên đất liền. Từ đó, An Tiêm đổi được các thức ăn, đồ uống thường ngày và còn làm được một mái nhà lá xinh xinh.
Một ngày kia, có người dâng vua quả dưa lạ, vua ăn ngon miệng bèn hỏi thăm tung tích mới biết đó là do An Tiêm trồng ngoài đảo hoang. Vua ngẫm nghĩ
thấy mình đã sai, liền cho thuyền ra đón gia đình An Tiêm. Hai vợ chồng An Tiêm mừng rỡ thu lượm hết những quả dưa chín và hạt giống đem về phân phát cho bà con hàng xóm và truyền dạy cách gieo trồng, chăm bón. Đó là nguồn gốc giống dưa hấu mà chúng ta ăn ngày nay.
Phỏng theo truyện cổ Việt Nam